Żelazo | Dlaczego warto dbać prawidłowy poziom żelaza?

Garść informacji o roli żelaza dla organizmu. Żelazo ma kluczowe znaczenie, gdyż odgrywa główną rolę w cząsteczce hemoglobiny czerwonych krwinek (RBC), gdzie działa przy transporcie tlenu z płuc do tkanek organizmu oraz w transporcie dwutlenku węgla z tkanek do płuc. Żelazo działa również w kilku kluczowych enzymach w produkcji energii i metabolizmie, w tym w syntezie DNA.

Niedobór żelaza

Na podstawie badań przeprowadzonych w USA, niedobór żelaza jest najczęstszym niedoborem składników odżywczych. Grupy najbardziej narażone na niedobór żelaza to niemowlęta poniżej drugiego roku życia, nastolatki, kobiety w ciąży i osoby starsze. Badania wykazały niedobór żelaza nawet u 30-50% osób z tych grup.

Niedobór żelaza może być spowodowany zwiększonym zapotrzebowaniem na żelazo, zmniejszonym spożyciem, zmniejszonym wchłanianiem lub wykorzystaniem żelaza, utratą krwi lub kombinacją czynników. Zwiększone zapotrzebowanie na żelazo występuje w okresie gwałtownego wzrostu dzieci i nastolatków oraz w okresie ciąży i laktacji. Obecnie zdecydowana większość ciężarnych kobiet rutynowo otrzymuje suplementy żelaza w czasie ciąży, ponieważ radykalnie zwiększonego zapotrzebowania na żelazo w czasie ciąży zwykle nie można zaspokoić samą dietą.

Niedobór żelaza jest najczęstszą przyczyną niedokrwistości (niedoboru krwinek czerwonych), jednak należy zaznaczyć, że niedokrwistość jest ostatnim etapem niedoboru żelaza. Niski poziom żelaza w pierwszej kolejności wpływa na enzymy zależne od żelaza zaangażowane w produkcję energii i metabolizm. Ferrytyna w surowicy jest najlepszym testem laboratoryjnym do określania zapasów żelaza w organizmie.

Nawet marginalny niedobór żelaza może znacznie upośledzać funkcje odpornościowe. Niedobór żelaza znacznie zmniejsza zdolność układu odpornościowego do zwalczania infekcji. Typowe objawy u osób z niedoborem żelaza to zwiększona częstość infekcji, kurczenie się tkanki limfatycznej, zmienione stężenie białych krwinek i wadliwe działanie białych krwinek. Niedobór żelaza może być przyczyną wielu osób cierpiących na upośledzoną funkcję odpornościową, przewlekłe infekcje i częste przeziębienia.

Niedobór żelaza jest również związany z wyraźnie zmniejszoną zdolnością koncentracji. Na szczęście przy suplementacji żelaza następuje powrót do normalnej funkcji umysłowej.

Polecane produkty:

MEGAFOOD

Blood Builder | Wzbogacone Żelazo 30 tab.

Blood Builder | Wzbogacone Żelazo 60 tab.

Blood Builder MINIS | Wzbogacone Żelazo 60 tab.

Blood Builder | Wzbogacone Żelazo 90 tab.

Blood Builder | Wzbogacone Żelazo 180 tab.

CALIFORNIA GOLD NUTRITION

Iron | Żelazo 36 mg 90 kaps.

Żelazo jest ważne dla kobiet w okresie menstruacji

Kobiety zazwyczaj tracą od 40 do 80 ml krwi w trakcie menstruacji. Obfite krwawienie wiąże się bardzo często z ujemnym bilansem żelaza. Oznacza to, że dzienna utrata tego pierwiastka przekracza możliwości absorpcji.

Utrata krwi menstruacyjnej jest dobrze znana jako główna przyczyna niedokrwistości z tytułu niedoboru żelaza u kobiet. Jednak, co nie jest tak dobrze znane, przewlekły niedobór żelaza może być przyczyną nadmiernej utraty krwi menstruacyjnej, stanu zwanego krwotokiem miesiączkowym. Sugerowano, że niedobór żelaza prowadzi do krwotoku miesiączkowego na podstawie kilku obserwacji, z których najważniejszą jest to, że suplementacja żelaza często powoduje dramatyczny spadek utraty krwi menstruacyjnej. W jednym z przeprowadzonych badań, kobiety suplementujące żelazo przyznały aż w 75% zauważyły zmniejszone krwawienie, natomiast kobiety przyjmujące placebo zauważyły poprawę w zaledwie 32,5% przypadków.

Suplementacja żelaza w dziennej dawce 100 mg żelaza jest przez część lekarzy zalecana jako terapia zapobiegawcza obfitym krwawieniom.

Żelazo jest krytyczne w trakcie ciąży

W czasie ciąży zapotrzebowanie na żelazo znacznie wzrasta z powodu wkładu żelaza w płód, łożysko i pępowinę oraz ze względu na wzrost masy krwinek czerwonych u matki. Zwiększa się również utrata żelaza z moczem, potem i kałem. Następnie niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza jest niezwykle powszechna w czasie ciąży. Z tych powodów zalecane dzienne spożycie żelaza w czasie ciąży wynosi 60 mg. Ponieważ zwykle nie można tego osiągnąć za pomocą zbilansowanej diety, wymagana jest suplementacja.

Zapotrzebowanie na dodatkowe żelaza nie kończy się wraz z urodzeniem dziecka. Zazwyczaj matka traci około 150 do 300 mg. żelaza z powodu krwawienia i utraty krwi podczas porodu. Ponadto laktacja powoduje dodatkowy drenaż zapasów żelaza. Z tych powodów ważne jest, aby kobiety kontynuowały przyjmowanie suplementów żelaza przez cały okres ciąży i karmienia piersią.

Żelazo jest wymagane do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego

Nawet marginalny niedobór żelaza może znacznie upośledzać funkcje odpornościowe. Niedobór żelaza znacznie zmniejsza zdolność układu odpornościowego do zwalczania infekcji. Typowe objawy u osób z niedoborem żelaza to zwiększona częstość infekcji, kurczenie się tkanki limfatycznej, zmienione stężenie białych krwinek i nieprawidłowe działanie białych krwinek.

Niedobór żelaza może być przyczyną zmniejszonej odporności, przewlekłych infekcji i częstych przeziębień u wielu osób.

Niski poziom żelaza równa się niskiemu poziomowi energii

Badania lekarzy wykazały, że nawet niewielki niedobór żelaza prowadzi do zmniejszenia wydolności do pracy fizycznej i spadku produktywności. Istotne jest, że w przypadku niedoboru żelaza zależne od żelaza enzymy zaangażowane w produkcję energii i metabolizm są osłabione na długo przed wystąpieniem anemii.

Niedobór żelaza nie zawsze oznacza anemię.

Żelazo ma kluczowe znaczenie dla funkcji mózgu

Praktycznie każdy niedobór składników odżywczych może skutkować upośledzeniem funkcji mózgu, zwłaszcza u dzieci. Ponieważ niedobór żelaza jest jednym z najczęstszych niedoborów składników odżywczych u dzieci, jest najważniejszą żywieniową przyczyną trudności w uczeniu się. Niedobór żelaza wiąże się ze znacznie zmniejszoną uwagą i koncentracją. Na szczęście przy wyrównaniu poziomu żelaza następuje powrót do normalnej funkcji umysłowej.

Suplementacja żelaza łagodzi zespół niespokojnych nóg

Niski poziom żelaza lub ferrytyny w surowicy stwierdzono u pacjentów z tak zwanym „zespołem niespokojnych nóg” (RLS) – zespołem charakteryzującym się nieodpartą potrzebą poruszania nogami. U osób z RLS i niskim poziomem ferrytyny w surowicy wykazano, że suplementacja żelaza znacznie poprawia komfort i łagodzi objawy.

Skutki uboczne

Najczęstsze działania niepożądane to łagodne podrażnienie przewodu pokarmowego, zaparcia lub biegunka oraz nudności. Najczęściej obserwuje się je w przypadku siarczanu lub fumaranu żelazawego.

Podwyższony poziom żelaza we krwi może prowadzić do zwiększonego ryzyka chorób serca poprzez wydzielanie wolnych rodników we krwi i bezpośrednie uszkodzenie cholesterolu lub ścian tętnic. Z tych powodów wielu ekspertów uważa, że suplementację żelaza najlepiej rezerwować na przypadki niedoboru żelaza, dla kobiet w okresie menstruacji oraz w okresie ciąży i laktacji.